Cerkiew pw. Narodzenia NMP znajduje się we Włodawie, w województwie lubelskim. Parafia należy do Diecezji Lubelsko-Chełmskiej i liczy około 60 wiernych.
Architektura włodawskiej cerkwi *
Cerkiew położona jest na krawędzi skarpy nadbużańskiej – na terenie dawnego cmentarza obwiedzionego murem z bramą. Reprezentuje typ cerkwi ruskiej, bizantyńsko-klasycystycznej.
Cerkiew jest murowana z cegły, otynkowana. Zbudowana na planie krzyża greckiego, z trzema apsydami od wschodu, wydłużoną częścią frontową oraz wieżą od zachodu, babińcem w przyziemiu i chórem muzycznym na piętrze. Sklepienie – kolebkowe. Okna wydłużone, zamknięte półkoliście, z archiwoltami zdobionymi ząbkowaniem. Portale: główny – od zachodu – i dwa boczne – w ramionach krzyża – od północy i południa, wyodrębnione w formie ryzalitów zwieńczonych segmentowymi naczółkami. Fasada z półkoliście zamkniętym, wielkim oknem, na osi ujętym od góry wyłamującą się archiwoltą; dwie górne kondygnacje wieży wyodrębnione nad gzymsem wieńczącym. Hełm ostrosłupowy kryty łupkiem, zwieńczony latarnią z cebulastą kopułką. Boczne partie dolnej części wieży zwieńczone wieżyczkami z cebulastymi hełmami na wysokich tamburach. Latarnia głównej kopuły w formie wysokiego, ogzymsowanego tamburu, nakryta cebulastym hełmem. Kopuły zwieńczone żeliwnymi krzyżami prawosławnymi, szczyty kaplic transeptowych, prezbiterium oraz naczółki portali – kamiennymi krzyżami łacińskimi. Polichromia klasycyzująca z końca XIX w. Ikonostas (wykonany w 1843 r.) z cyklem klasycyzujących obrazów z życia Marii i Chrystusa.
Feretrony:
- rokokowy (druga połowa XVIII w.) z obrazem dwustronnym: MB Leżajska oraz Dzieciątko Jezus;
- rokokowo-klasycystyczny (koniec XVIII w.) z obrazem dwustronnym: MB Chełmska (?) oraz św. Jan Ewangelista;
- rokokowy (czwarte ćwierćwiecze XVIII w.) z obrazami nowszymi.
______________________
* Na podstawie:
Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom VIII, zeszyt 18
Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1975 r.